انواع عایق های رطوبتی ، کاربردها و ویژگی‌های آنها
یکی از مهمترین فعالیت‌ها در صنعت ساختمان، اجرای عایق‌بندی رطوبتی است. عایق رطوبتی باعث بهبود دوام انواع سطوح در ساختمان و ایجاد شرایط زندگی راحت‌تر در خانه یا اداره می‌شود. در ادامه ضمن اینکه به انواع عایق های رطوبتی ، کاربردها و ویژگی‌های آنها پرداخته می شود، پاسخ سوالاتی مانند: “ایده آل‌ترین مواد عایق رطوبتی کدامند؟” و “کدام عایق رطوبتی برای کدام قسمت از خانه مناسب است؟” نیز ارائه می شود. همچنان با شرکت نانو پودر توس همراه باشید.
عایق رطوبتی چیست؟
عایق‌بندی رطوبتی با انواع عایق های رطوبتی فرآیندی است که در آن یک شیء یا سازه در برابر آب مقاوم یا ضدآب می‌شود. این فرآیند، از اثرگذاری رطوبت بر ماده یا ساختار عایق شده جلوگیری می‌کند و در شرایط رطوبتی مشخص در برابر نفوذ آب مقاومت می‌کند. چنین موادی ممکن است در محیط‌های مرطوب یا در عمق مشخصی از سطح استفاده شوند. همچنین گاهی برای بهبود شرایط زندگی در ساختمان بر روی سطوحی مانند بالکن یا انباری که احتمال تماس با آب دارند، استفاده می‌شوند.
عایق‌بندی رطوبتی در ساختمان‌ها عبارت است از ایجاد یک مانع نفوذ ناپذیر بر روی سطوح پی، سقف، دیوارها و سایر عناصر سازه‌ای برای جلوگیری از عبور آب از این سطوح.
به عبارت دیگر، عایق‌بندی رطوبتی یک اقدام محافظتی است که سطوح ساختمان را در برابر نفوذ آب مقاوم می‌کند و از جذب ناخواسته مایعات تحت سایر نیروهای خارجی مانند فشار هیدرواستاتیک و مویینگی جلوگیری می‌کند. این فرآیند با اجرای یک سیستم پیوسته با استفاده از غشاهای الاستیک و بادوام انجام می‌گیرد. فرآیند عایق‌بندی در صنایع طراحی و ساخت به منظور کاهش اثر نفوذ مایع بر سیستم‌ها استفاده می‌شود و در صنعت ساختمان باعث افزایش دوام سطوح بتنی در ساختمان نیز می‌شود.
روش های عایق‌کاری در مناطق مختلف
روش های عایق‌کاری در مناطق روستایی و شهری متفاوت است. در ادامه به تشریح روش‌های عایق‌کاری در هریک از این مناطق پرداخته شده‌است.
مناطق روستایی
از آنجایی که نواحی روستایی دارای بافت یکنواختی نیستند و تنوع مصالح و سبک‌های ساخت و ساز در آنجا محدود است، ممکن است مشکلاتی به دلیل طبیعت منطقه در ساختمان‌های این مناطق ایجاد شود و عایق بندی با استفاده از مواد محلی و بومی موجود، فرسودگی های ناشی از رطوبت سازه را کاهش می دهد.
مناطق شهری
تغییرات کلان اقلیمی، آلودگی بیش از حد، استفاده بیش از حد از خاک، کمبود فضای سبز، استفاده بی رویه از گازهای گلخانه ای و جاده ها از مهم ترین عوامل شرایط آب و هوایی هستند که بر روند عایق‌کاری رطوبتی مناطق شهری تأثیر می‌گذارند. این شرایط باعث تغییرات زیاد دمایی، ایجاد ترک و تغییر در ترکیبات مواد عایق می‌گردد. به همین دلیل، در مناطق شهری اغلب از مصالح و روش‌های ساخت پیشرفته استفاده می‌شود تا کنترل و بهبود آنها آسان‌تر باشد.
نحوه اعمال عایق رطوبتی در ساختمان‌ها
انواع عایق های رطوبتی در صنعت ساختمان کاربرد فراوانی دارند. این مواد به صورت غشاء یا پوشش‌هایی به منظور حفظ ساختار، زیرساختارها و یکپارچگی ساختمان اعمال می‌شوند.
مزایای انواع عایق های رطوبتی
از هر ساختمان اگر به درستی نگهداری نشود، در معرض تخریب قرار می‌گیرد. به این ترتیب باید برخی از عوامل طبیعی تأثیرگذار بر ساختمان مانند آب و هوا، باد و رطوبت کنترل گردند. اگر سازه‌ای از رطوبت محافظت نشود، ممکن است با مشکلاتی مانند فرسایش یا آسیب‌هایی به فونداسیون تا گچ دیوار مواجه شود. ساختمان ها به دلایل زیر باید در برابر نفوذ آب عایق شوند:
- عوامل طبیعی
- حوادث آتش سوزی غیرمنتظره
- باران و رطوبت
- باد شدید
- زلزله‌های بزرگ
- عوامل غیر طبیعی
- ریزش ساختمان
- خرابی سازه در ساختمان
به طور کلی، اقدامات گسترده‌ای برای کنترل رطوبت ساختمان در طول ساخت و ساز اعمال می‌شود. همچنین می‌توان عایق رطوبتی را پس از ساخت ساختمان یا هنگام فرآیند بهسازی یا نوسازی ساختمان انجام داد.
روش های عایق‌کاری رطوبتی
به منظور جلوگیری از نشت و تجمع آب در ساختمان، عایق‌کاری رطوبتی به صورت لایه ای در سطوح سازه با حفظ ویژگی‌های تنفسی آن انجام می‌شود. این امر موجب می‌شود که رطوبت در داخل ساختمان حبس نشده و از بیرون، یک ساختار محافظ در اطراف ساختمان ایجاد شود. به طور کلی، سیستم عایق رطوبتی ساختمان شامل چندین لایه جهت جلوگیری از ورود آب به سازه می‌باشد.
توسعه این لایه‌های چندگانه عایق، ساختاری به ساختمان می افزاید که باجلوگیری از خروج بیش از حد انرژی گرمایی به بیرون، ساختمان را به یک ساختمان پایدار یا ساختمان سبز بدل می کند. این کار را می توان با اعمال انواع رنگ‌ها، پوشش‌ها و سایر مواد پوشش دهنده انجام داد که به انتقال بین دمای خارجی و داخلی کمک می‌کنند.
تفاوت کم بین دمای داخل و خارج ساختمان باعث محافظت از سازه می‌شود. بدین صورت که تأثیرات انقباض یا انبساط در مصالح مختلف ساختمان با تطبیق دمای اتاق و دمای بیرون کاهش می‌یابد.
این امر باعث کاهش بار سیستم عایق رطوبتی و سایر سیستم‌های تحت تأثیر تغییر دمای ساختمان می‌شود. این کاهش را می‌توان در مصرف برق، مصرف آب آشامیدنی و مصرف منابع ملاحظه کرد.
عایق‌کاری رطوبتی پشت بام
یکی از اصلی ترین قسمتهای ساختمان که می‌بایست در برابر رطوبت عایق‌بندی شود، ساختار اصلی ساختمان شامل سازه اصلی و سقف ساختمان است تا در برابر باران، برف و یخبندان محافظت کند. مصالح مورد استفاده در بام ساختمان اغلب از مواد مقاوم در برابر آب ساخته می‌شوند. این مصالح از ساختمان در برابر یخ زدگی نیز محافظت می‌کنند. همچنین نمای ساختمان نیز در معرض همین شرایط است باید مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال، اگر یک خانه در مکانی قرار دارد که دائماً باران می‌بارد، سقف آن باید مطابق با آن شرایط طراحی شود. پاسخ به این سوال که بهترین مواد عایق رطوبتی برای سقف چیست، ارتباط مستقیمی با چگونگی این شرایط دارد. بکارگیری عایق رطوبتی سیلگام بهترین گزینه در این مورد است.
عایق‌کاری رطوبتی دیوارها
مواد عایق رطوبتی مورد استفاده برای سقف و دیوار یکسان نیستند. نوع رطوبتی که دیوارها و سقف با آن مواجه هستند متفاوت است. همچنین دیوارها باید دارای عایق بخار یا عایق هوا باشند.
گاهی اوقات در برخی از ساختمان‌ها استفاده از یک عایق رطوبتی نامتناسب با نوع مصالح دیوارها ممکن است مشکلات رطوبتی را ایجاد کند. دلیل این اتفاق این است که یک ماده مناسب برای عایق رطوبت انتخاب نشده است. دیوارهای بنّایی با یک زهکش برای جلوگیری از رشد رطوبت در آنها ساخته می‌شوند و بتن مورد استفاده در فونداسیون نیز توسط یک پوشش مایع یا غشای عایق در برابر آب مقاوم می شود. عایق رطوبتی سیلگام را می توان در این موارد به کار گرفت.
عایق‌کاری رطوبتی بالکن و تراس
از دیگر قسمتهای ساختمان که نیاز به عایق رطوبتی خاصی دارند، تراس و بالکن هستند. در انتخاب مواد عایق رطوبتی برای بالکن و تراس باید به چند نکته توجه کرد. اولین مورد تأثیر انبساط و انقباض بر سیستم‌های عایق رطوبتی سقف‌ها و تراس است. تراس به طور مداوم در طول تغییرات دما حرکت می‌کند و به سیستم عایق رطوبتی فشار وارد می‌کند. یکی از دلایل اصلی بروز ایراد در سیستم عایق رطوبتی تراس، جابجایی زیرلایه ها است که فشار زیادی به غشاهای عایق وارد می‌کند و باعث از کار افتادن سیستم می‌شود. برای جلوگیری از این امر، استفاده از غشای عایق مناسب، زهکشی مناسب، شیب بندی صحیح و مصالح ساختمانی مناسب ضروری است. بکارگیری عایق رطوبتی سیلگام تراس ها و بالکن ها را به خوبی آب بند می کند.
انواع روش‌های عایق‌کاری رطوبتی
عایق‌رطوبتی بر پایه سیمان
عایق رطوبتی پایه سیمانی ساده‌ترین نوع عایق رطوبتی مورد استفاده در صنعت ساختمان است. مواد عایق رطوبتی مبتنی بر سیمان به راحتی در دسترس هستند و مخلوط و اعمال آنها آسان است.
این روش اغلب در مناطق مرطوب خانه مانند حمام و توالت استفاده می‌شود. این عایق اغلب یک نوع عایق رطوبتی با انعطاف‌پذیری کامل یا نیمه انعطاف پذیر است. همچنین از آن در مناطقی که تابش نور خورشید یا شرایط خاص آب و هوایی وجود ندارد استفاده می‌شود.
انواع عایق های رطوبتی پایه سیمانی در سازه‌های زیر استفاده می‌شود:
- تصفیه خانه‌های آب
- تصفیه خانه‌های فاضلاب
- پل‌ها
- سدها
- سازه‌های راه آهن و مترو
- بندر و اسکله باری دریایی
- معابر رودخانه / کانال و خاکریزهای بتنی
- سازه های پارکینگ
- تونل‌ها
عایق رطوبتی پلیمری
عایق رطوبتی پلیمری یا غشائی مایع یک پوشش نازک از جنس پلیمر است که معمولاً از یک لایه آستر و دو لایه رویی تشکیل می‌شوند و توسط اسپری، غلتک یا ماله اعمال می‌شوند. عایق پلیمری سیلگام انعطاف پذیری بیشتری نسبت به انواع عایق رطوبتی بر پایه سیمان دارد. از این رو، امروزه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این نوع غشاها می‌توانند ازیاد طول داشته باشند و دوام آنها بستگی به نوع پلیمری که در ساخت آنها استفاده شده است دارد.
این غشای مایع ممکن است یک غشای اعمال شونده به صورت اسپری باشد که از آسفالت اصلاح شده پلیمری تشکیل شده است. انواع مختلف غشاهای مایع از جمله اکریلیک یا پلی اورتان برای اجرا با ماله، غلتک یا اسپری نیز از تولیدکنندگان مختلف موجود است.
عایق رطوبتی قیری
پوشش قیری نوعی پوشش ضدآب و انعطاف پذیر است که انعطاف پذیری و محافظت آن در برابر آب می‌تواند تحت تأثیر نوع مواد مورد استفاده در آن باشد. پوشش قیری را پوشش آسفالتی نیز می‌گویند. قیر یک پوشش محافظ عالی و عایق رطوبتی بر روی سطوحی مانند پایه‌های بتنی است.
پوشش قیری از مواد پایه قیر ساخته شده است و برای قرار گرفتن در معرض نور خورشید مناسب نیست و تاز زمانی که توسط مواد انعطاف پذیرتری مانند پلی اورتان یا پلیمرهای مبتنی بر اکریلیک اصلاح نشود، هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای مدت طولانی بسیار شکننده می‌شود.
عایق رطوبتی پلی اورتان
عایق رطوبتی غشائی مایع پلی اورتان در سقف که در معرض شرایط آب و هوایی قرار دارد، استفاده می‌شود. این روش عایق‌کاری در مقایسه با روش‌های دیگر هزینه بالاتری دارد. غشای مایع پلی اورتان انعطاف پذیری بیشتری دارد. پلی اورتان به رطوبت بسیار حساس است، بنابراین ضروری است میزان رطوبت دال بتنی قبل از اجرا به درستی ارزیابی گردد، در غیر این صورت ممکن است غشاء پس از مدتی کنده شود.