عایق‌بندی چوب مورد استفاده در فضای باز
معمولا چوب و آب اغلب با یکدیگر در تماس هستند. اما تماس طولانی‌مدت چوب با آب اثرات منفی خواهد داشت، مگر اینکه چوب در برابر آب محافظت شود. هنگامی که هیچ محافظتی وجود نداشته باشد، چوب دچار پوسیدگی یا اعوجاج شده و شکل آن تغییر می‌کند. در نتیجه، چوب یکپارچگی ساختاری خود را از دست می‌دهد. اما عایق‌بندی چوب مانع از این آسیب ها می شود.
محافظت از هر نوع چوبی در داخل یا خارج از خانه، که در معرض عناصر محیطی، تردد افراد، یا تحمل وزن سنگین است، لازم است. عایق‌بندی چوب به آسانی انجام می شود و از چوب برای مدت زمان طولانی محافظت می‌کند. در ادامه به تشریح چگونگی عایق‌بندی انواع چوب پرداخته شده است.
هدف از عایق‌بندی چوب
عناصر بسیاری وجود دارند که می‌توانند به چوب آسیب برسانند که یکی از رایج ترین آنها رطوبت است، چوب همچنین می‌تواند توسط اشعه UV، دمای شدید، حشرات و غیره مورد آسیب قرار گیرد.
اجرای عایق رطوبتی بسیاری از این مشکلات را برطرف کرده و عمر چوب را طولانی‌تر می‌کند. همچنین استفاده از عایق رطوبتی فرصتی برای تغییر ظاهر چوب و افزودن کمی رنگ و زیبایی به آن است. به عنوان مثال هنگام عایق‌بندی رطوبتی عرشه یا پاسیو ساختمان، علاوه بر ایجاد محافظت در برابر رطوبت، نمای ظاهری این مکان‌ها نیز بهبود می‌یابد.
عایق‌بندی رطوبتی به محافظت در برابر موارد زیر کمک می‌کند:
- ترک خوردن، تاب برداشتن و شکافتن چوب
- لکه، تغییر رنگ، سایش، پارگی و شکستگی چوب
- ایجاد خط و خش ناشی از تردد زیاد افراد
- ایجاد کپک و هر گونه رشد ارگانیک دیگر
انواع عایق رطوبتی
به طور کلی دو راه اصلی برای عایق‌بندی چوب وجود دارد: 1- عایق‌بندی به وسیله مواد نانوی نفوذگر 2- عایق‌بندی به وسیله مواد رزینی شفاف یا رنگی.
مواد نانو بی رنگ هستند و زیبایی طبیعی چوب را به نمایش می‌گذارند و لایه ای در سطح خارجی چوب تشکیل نمی‌دهند و عایق بندی را با یک فرآیند شیمیایی به انجام می رسانند.
مواد رزینی به عمق چوب جذب شده و البته لایه ای به سطح خارجی اضافه می کنند و از آن محافظت می‌کنند و نوع رنگی آن رنگ جدیدی به چوب اضافه می‌کنند که به زیبایی طبیعی یا پوشاندن کامل چوب کمک می‌کند.
مقایسه عایق‌های رطوبتی رزینی و نانو: عایق‌های رطوبتی نانو ماندگاری بیشتری دارند و به عمق بیشتری از چوب نفوذ می‌کنند، اما عایق‌های رزینی یک لایه روی سطح ایجاد می کنند که در مقابل اشعه خورشید آسیب پذیرتر است ولی تا زمانی که عمر می کنند تمیز کردن آنها راحت‌تر است.
عایق‌های رطوبتی شفاف (رزینی و نانو) و رنگی: عایق‌های شفاف بافت طبیعی چوب را به نمایش می‌گذارند و مانع از بین رفتن نمای طبیعی چوب می‌شوند، در حالی که عایق‌های رنگی محافظت بهتری در برابر اشعه ماوراء بنفش دارند و ظاهر چوب را تغییر می دهند و بسته به سلیقه ظاهر متفاوتی به چوب می دهند. عایق‌های شفاف نانو حدود سه تا پنج سال عمر می کنند ولی عایق های شفاف رزینی باید هر دو سال یکبار و عایق‌های رنگی را هر دو یا سه سال یکبار می‌بایست تمدید نمود.
نحوه اجرای عایق‌بندی چوب
اجرای عایق رطوبتی چوب امری آسان است و همواره باید سطح چوب به طور کامل عایق‌بندی شود. اگر این کار به درستی انجام شود، می‌توان اطمینان حاصل نمود که چوب برای سال‌های متمادی در برابر نفوذ رطوبت مقاوم است.
در ادامه گام‌های اجرای عایق‌بندی چوب به ترتیب آورده شده‌است:
1. تمیز کردن: هنگامی که لایه‌ای از گرد و غبار یا کثیفی روی سطح چوب وجود داشته باشد، عایق به خوبی به آن نمی‌چسبد. در این مرحله ابتدا می‌بایست با استفاده از یک جارو زباله های بزرگ از سطح چوب زدوده شوند و سپس از یک پاک کننده عمومی برای پاک کردن آلودگی‌های سطحی استفاده نمود.
2. سنباده‌زنی: عایق رطوبتی به سطح کاملاً صاف بهتر می‌چسبد. پس از تمیز کردن چوب، می‌بایست با استفاده از یک کاغذ سنباده زبر و سپس با یک سنباده نرم سطح چوب را سنباده زد و پس از اتمام کار، ذرات چوب سنباده شده را از سطح پاک نمود.
3. انتخاب نوع عایق‌بندی: بر اساس شرایط چوب می‌توان یکی از دو نوع روش عایق‌بندی چوب را انتخاب نمود.
4. اعمال عایق‌بندی: در این مرحله می‌توان از قلم‌مو یا اسپری برای اعمال اولین لایه عایق روی چوب استفاده نمود. طبق دستورالعمل محصول، می‌بایست اجازه داد تا لایه عایق در مدت زمان مناسب خشک شود.
5. سنباده: پس از اعمال اولین لایه و خشک شدن آن، قبل از اعمال لایه بعدی باید سطح را سمباده کشید. از کاغذ سنباده نرم و از یک پارچه خشک برای پاک کردن ذرات ریز استفاده گردد.
6. اعمال لایه دوم: پس از سنباده زدن، می‌توان لایه بعدی را اعمال نمود. یک لایه دیگر از عایق اضافه گردد و خشک شود. در صورت نیاز به لایه‌های بیشتر، می‌توان مراحل سنباده زنی و اعمال لایه عایق را تکرار نمود.
7. خشک شدن چوب: چوب قبل از استفاده نیاز به خشک شدن دارد. پس از اعمال عایق‌بندی می‌بایست 3 روز زمان بگذرد تا چوب آماده گردد.
بادوام ترین چوب‌ها برای استفاده در فضای باز
بسیاری از انواع چوب بادوام وجود دارد. در این بخش به معرفی برخی از آنها پرداخته شده است:
اقاقیا
چوب اقاقیا در جهان به وفور یافت می‌شود و حتی در برخی نقاط آن را یک گونه مهاجم به حساب می‌آورند. از این رو، استفاده از چوب اقاقیا یک انتخاب سازگار با محیط زیست و پایدار می‌باشد. چوب اقاقیا یک چوب سخت متراکم است که می‌تواند در برابر عناصر محیطی مقاومت کند. این چوب بادوام اغلب در ساخت قایق استفاده می‌شود، بنابراین اقاقیا یک انتخاب عالی برای استفاده در بالکن و سایر کاربردهای ساختمان در فضای باز است. رنگ چوب اقاقیا قهوه‌ای تیره است و در فضای باز ماندگاری بالایی دارد، هرچند یک عایق رطوبتی از چوب محافظت بیشتری کرده و عمر آن را طولانی‌تر می‌کند.
سدر
چوب سدر از گذشته در فضای باز استفاده می‌گردد. بسیاری از نرده‌ها، عرشه‌ها و سایر مبلمان فضای باز از سدر ساخته شده‌اند. رزین طبیعی موجود در سدر آن را در برابر حشرات و پوسیدگی مقاوم می‌کند. سدر برای هر چوبی که قرار است با زمین در تماس باشد، انتخابی مناسب است. سدر همچنین چوبی با قابلیت‌های بالایی است و رنگ روشنی دارد. همچنین می‌توان آن را مطابق با ساختار خانه یا حیاط پرداخت نمود. استفاده از عایق‌های رطوبتی رنگی برای چوب سدر مانع از نمایش بافت طبیعی آن نمی‌شود. اگر چوب در حالت طبیعی خود باقی بماند، رنگ خاکستری براقی به خود می‌گیرد و ظرافت خود را حفظ می‌کند.
چوب سدر نرم‌تر از چوب‌های دیگر است، بنابراین راحت‌تر خراشیده می‌شود، اما مقاومت طبیعی آن در برابر رطوبت باعث می‌شود که کمتر ترک بخورد یا شکافته شود.
سرو
سرو به طور طبیعی در برابر حشرات و پوسیدگی مقاوم است که این ویژگی آن را به چوبی فوق العاده برای استفاده در فضای باز تبدیل می‌کند. مانند چوب سدر، این چوب را نیز می‌توان به حالت بافت طبیعی خود به کار برد و از مقاومت طبیعی چوب در برابر آب استفاده نمود، اما استفاده یک لایه عایق رطوبتی عمر چوب را طولانی‌تر می‌کند. سرو همچنین در طول زمان، به رنگ خاکستری نقره‌ای در می‌آید و با تغییر فصول منقبض و متورم نمی‌شود. سرو یک انتخاب عالی برای مبلمان و سازه‌های فضای باز است اما به فراوانی سدر نیست.
اکالیپتوس
اکالیپتوس یکی دیگر از چوب‌های پایدار است که به سرعت رشد می‌کند و در طبیعت به وفور یافت می‌شود. این چوب یکی دیگر از گزینه‌های محبوب برای استفاده در فضای باز است و بسیار با کیفیت و بادوام است.
اکالیپتوس بافتی ظریف دارد، قوی، بادوام و سطح آن صاف است. روغن موجود در این چوب، آن را در برابر پوسیدگی مقاوم می‌کند. رنگ آمیزی باعث افزایش طول عمر آن می‌شود و همچنین به حفظ قوام چوب کمک می‌کند.
چوب سرخ
چوب سرخ چوب زیبایی است اما به اندازه چوب‌های قبلی پایدار نیست. درختان چوب سرخ به کندی رشد می‌کنند، بنابراین فراوانی این چوب کم است. این چوب یکی دیگر از چوب‌های بادوام است که مقاومت طبیعی در برابر حشرات و پوسیدگی دارد و با تغییر فصول منقبض و متورم نمی شود. این چوب مانند سدر نرم است، بنابراین به راحتی خراشیده می‌شود. یکی از دلایل اصلی استفاده از این چوب، زیبایی بافت و رنگ سرخ آن است.
ساج
ساج یک چوب سخت است و برای استفاده در فضای باز مناسب است. ساج یکی از سخت ترین، قوی ترین و بادوام ترین انواع چوب می‌باشد. سطوح ساخته شده از چوب ساج که سال‌ها در قایق سازی و کشتی سازی به عنوان یک عنصر اصلی به شمار می‌رود، تقریباً در هر شرایط آب و هوایی و همه کاربردها مقاومت می‌کند. روغن های طبیعی موجود در چوب به مقاوم شدن آن در برابر پوسیدگی و حمله حشرات کمک می‌کند. این چوب نیاز به تعمیر و نگهداری مداومی ندارد و می‌توان آن را بدون محافظ به کار برد و به مرور زمان رنگ این چوب خاکستری می‌شود.
روبینیا
این چوب به اندازه چوب ساج شناخته شده نیست، اما دارای بسیاری از ویژگی‌های مشابه با آن است. روبینیا یک چوب سخت و بادوام است که برای استفاده در فضای باز مناسب است.